ایجاد بسترهای لازم در حوزه نرم افزارهای مهندسی عمران

به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، جلسه کمیته نرم‌افزارهای مهندسی عمران صبح امروز به ریاست محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی ، در محل این مرکز برگزار شد .

در این جلسه که با هدف ساماندهی نرم‌افزارهای مهندسی عمران و همچنین ارائه دیدگاه‌های توسعه دهندگان نرم‌افزارها ، مهندسین مشاور و نظام مهندسی در جهت تقویت و ترمیم این کمیته تشکیل شد، محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه باید از ظرفیت‌های قانونی‌مان برای ساماندهی این نرم‌افزارها استفاده و بهره لازم را ببریم ، یادآور شد : ما درصدد هستیم که این موضوع را با همراهی سازمان برنامه و بودجه پیش ببریم .

علیرضا توتونچی معاون امور نظام فنی و اجرایی ، مشاورین و پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در ابتدای این نشست با تاکید بر این مطلب که نبود یک مرجع مشخص برای رسیدگی به مشکل نرم‌افزارها به صورت رسمی و متشکل باید پیگیری شود ، گفت : از مرکز تحقیقات به عنوان بزرگترین مرجع خواسته شد تا با ایجاد دبیرخانه ، تشکیل جلسات و پیگیری موضوعات را با کمک افراد خبره بر عهده بگیرد . ما به دنبال آن هستیم که نقش حمایتی را داشته باشیم . در حوزه نرم‌افزارها متاسفانه برخی سطحی‌نگری‌ها وجود دارد و ما به دنبال آن هستیم که با کمک تمامی متخصصین و دست‌اندرکاران شرایطی را فراهم آوریم که که بفهمیم کدام نرم‌‌افزار خوب است و کدام بد و شرایط حمایت معنوی مناسبی را از نرم‌افزارهای داخلی فراهم آوریم .

در ادامه این جلسه حاضران به ارائه دیدگاه‌های خود در خصوص موضوع جلسه پرداختند . در این بخش سروقد مقدم عضو کمیته‌های مباحث ۹ و ۱۱ مقررات ملی ساختمان با طرح سوالاتی، خاطرنشان ساخت که باید برای این سئوالات به دنبال پاسخ‌های مناسب باشیم . باید به این سئوال پاسخ دهیم که آیا به دنبال یک محصول داخلی هستیم یا بین داخلی‌ها هم دنبال ارجحیت‌ها هستیم؟ یا اینکه چه ابزارهای تشویقی را می‌توانیم داشته باشیم؟ آیا مرکز که سابقه طولانی در حوزه صدور گواهینامه فنی دارد، می‌تواند در حوزه نرم‌افزارها و ارائه تاییدیه کاری انجام دهد ؟ چگونه می‌توانیم یک وحدت رویه ایجاد کنیم؟ آیا باید یک الگوریتم را تایید کنیم یا خود نرم‌افزار را؟ دنبال چه چیزی هستیم؟ اولویت‌ها چیست؟ به چه جهتی می‌خواهیم حرکت کنیم؟ و سئوالاتی از این دست که همگی نیازمند پاسخ مناسب هستند.

عضو کمیته‌های مباحث ۹ و ۱۱ مقررات ملی ساختمان همچنین افزود: پیشنهاد می‌کنم که در شورای تدوین مقررات ملی ساختمان نیز یک نماینده از این کمیته حضور داشته باشد. همچنین باید در زمینه معرفی و اطلاع‌رسانی از طریق برگزاری مسابقه، سمینار و یا همایش اقدامات لازم صورت گیرد .

محمودی از مجموعه توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها در بخش دیگری از نشست صبح امروز و در پاسخ به سئوال عاطفه جهان‌محمدی مدیر تدوین ضوابط و استانداردهای مرکز تحقیقات راه ، مسکن در خصوص نیازها و مشکلاتی که سبب شد تا به سمت برنامه‌نویسی گرایش پیدا کنند ، گفت : پیشنهاد من این است که مرکز تحقیقات صدور تاییدیه برای نرم‌افزارها را بر اساس سطح‌بندی‌های محتلف بر عهده بگیرد. در نتیجه به طور اتوماتیک‌وار مهندسین متوجه خواهند شد که مثلا نرم‌افزار محاسب در چه سطحی قرار دارد و بهتر می‌توانند دست به انتخاب بزنند.

احمدی از شرکت رایان سازه نیز در ادامه گفت : این جلسات و اهداف طرح شده در آن می‌تواند بسیار عالی باشد در صورتی که که به صورت مستمر ادامه پیدا کند . واقعیت این است که ما به عنوان توسعه‌دهندگان نرم‌افزار تا به امروز تنها بقا داشته‌ایم . واقعیت این است که تا به امروز استعدادهای بسیار خوبی بوده‌اند که توانسته‌اند نرم‌افزارهای خوبی را تولید کنند ولی مرجعی برای حمایت آنها وجود نداشته است. ما هم نیازمند حمایت معنوی هستیم و هم مادی . ما همکاری با مرکز تحقییقات را می‌خواهیم . استانداردسازی و همینطور تاییدیه می‌خواهیم . 

سلیمان‌زاده از مجموعه آکس نیز در بخش دیگری از این جلسه ، صدور تاییدیه برای  نرم‌افزارها را یک موضوع مهم برشمرد و خوستار ایجاد طرح تاییدیه تشویقی شد . انحصاری کردن بازار در این حوزه کار درستی نیست . می‌توانیم طرح تشویقی بگذاریم که مثلا تا فلان مساحت باید از یک نرم‌افزار استفاده شود . یک موضوع مهم دیگر هم بحث BMI‌ است. BMI در صنعت ساختمان یک انقلاب ایجاد خواهد کرد و ما باید هم از طریق نرم‌افزارهای داخلی و هم ارگان‌های دولتی برای ۱۰ سال آینده بر روی آن سرمایه‌گذاری کنیم . در حال حاضر فقط BMI مدلینگ در کشور ما حاکم است در حالی که اگر این سیستم به طور کامل اجرا شود می‌توانیم برای خارج از کشور هم استفاده کنیم. اگر BMI در سازه اجرا شود ، حتی می‌توانیم در بحث کنترل نقشه کاملا بی‌نیاز از کنترل‌های اساسی شویم .

معرفی مناسب از اقدامات و فعالیت‌های شرکت‌های توسعه‌دهنده نرم‌افزار با هدف فراهم نمودن بستر لازم برای مشتریان برای انتخاب نرم‌افزارهای مناسب ، ایجاد حمایت‌های تشویقی ، صدور تاییدیه برای نرم‌افزارها و اطلاع‌رسانی آن به مخاطبان در جهت حمایت معنوی ، کمک‌های اقتصادی ، توجه بیشتر به موضوع ارائه تاییدیه به نرم‌افزارها و توجه به این موضوع که در هیچ کجای دنیا یک ارگان دولتی به صورت مستقیم از تولیدکنندگان نرم‌افزارها حمایت نمی‌کند ، توجه بیشتر به بحث فروش خارجی و حمایت‌ از این موضوع و جلوگیری از برخی سیاستگذاری‌ها که سبب کاهش قدرت عملکرد نرم‌افزارهای مختلف می‌گردد از دیگر دیدگاه‌هایی بود که در جلسه کمیته نرم‌افزارهای مهندسی عمران مطرح شد .

فاروقی از دیگر شرکت‌کنندگان در این جلسه نیز در بیان دیدگاه‌های خود گفت : در این جلسه بحث‌های متنوعی مطرح شد . واقعیتی که وجود دارد بحث حمایت معنوی است . حوزه نرم‌افزار در کشور ما با بسیاری از کشورهای دنیا متفاوت است. مسئله مهم این است که چون در حوزه نرم‌افزارها هیچ امکان رقابتی در کشور نداریم باید دلگرمی را در این زمینه برای توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها ایجاد نماییم تا بتوانند به کار خود ادامه دهند.

وی ادامه داد : هزینه زیاد و عدم اطمینان لازم دو موضوع مهمی است که قالب شرکت‌های مشاور در زمینه استفاده از نرم‌افزارها با آن مواجه هستند . از سوی دیگر اغلب مهندسان علاقمند هستند به تاییدیه نرم‌افزار و به عبارت دیگر به دنبال راه و وسیله‌ای هستند که پاسخ سئوالاتشان را در حوزه‌های مهندسی دریافت کنند . به نظرم دلیل اقبال مهندسان مشاور به استفاده از نرم‌افزارها این است که چون تفسیر و مثال در آیین‌نامه‌ها ضعیف است ، مهندسین به دنبال ابزاری هستند تا ابهاماتشان را برطرف کرده و پاسخشان را دریافت کنند .

دیدگاه‌های نمایندگان نظام مهندسی نیز  در ادامه این جلسه در چند بند مطرح شد. محدود کردن هدف  و پیگیری سیاستگزاری‌ها و پاسخ به این سوال که سیاستگزاری‌ها در حوزه نرم‌افزارهای داخلی چیست ؟ ایجاد وحدت رویه و طرح پاسخ درست برای محاسباتی که پاسخی از سوی آیین‌نامه‌ها برای آنها وجود ندارد ، ارائه تاییدیه در زمینه‌های محدودی که شرکت‌ها مدعی هستند از طریق نرم‌افزار آن را به خوبی انجام می‌دهند، حمایت از بقای توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها و تلاش در جهت به روز کردن نرم‌افزارها اهم مواردی بود که از سوی نمایندگان سازمان نظام مهندسی مطرح شد .

بهنام مهرپرور سرپرست مدیریت تدوین مقررات ملی ساختمان نیز در این جلسه در خصوص رویکرد شورای تدوین و مقررات ملی برای وارد کردن این نرم‌افزارها گفت : نتیجه یک نرم‌افزار به کاربرانی که با آن کار می‌کنند بستگی دارد ولی واقعیت آن است که ما از نحوه کارکرد کاربران اطلاعی نداریم . بنده بحث تاییدیه دادن به نرم‌افزار را مناسب نمی‌دانم اما از سویی دیگر پیشنهادهای مطرح شده برای برگزاری مسابقات در این حوزه را بسیار تاثیرگذار و مناسب ارزیابی می‌کنم .

مهران غلامی معاون آموزش و فناوری مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی نیز با ذکر این مطلب که بیشترین مشکلات به وجود امده در این حوزه مربوط به عدم وجود قانون کپی‌رایت است گفت : قطعا اگر مجبور به رعایت این قانون بودیم ، نرم‌افزارهای داخلی بازار مناسب خودشان را داشتند . معتقدم که ما در موضوع تاییدیه نمی‌توانیم وارد شویم . پیشنهادم این است که این نرم‌افزارها در کمیته‌ای معرفی شوند و مزایا و معایب آنها به جامعه مهندسی اطلاع‌رسانی شود و از سویی دیگر درخواست‌ها و انتظارات جامعه مهندسی به توسعه‌دهندگان این نرم‌افزارها منتقل شود  .

در بخش پایانی نشست امروز و در جمع‌بندی نهایی ، طاهری بهبهانی رئیس مبحث ۹ مقررات ملی ساختمان در سخنان خود گفت : ما در حوزه نرم‌افزارها نباید فقط بر روی یک نرم‌افزار خاص و یا نرم‌افزارهایی که بر روی یک موضوع تمرکز دارند تاکید نماییم و نیاز داریم بر اساس خلاءهای موجود ، این نرم‌افزارها را در حوزه‌های مختلف عمرانی ایجاد و مورد استفاده قرار دهیم . تصور من و پیشنهاد من وجود کمیته‌ای است که بتواند از ابعاد مختلف این موضوع را پیگیری نماید . همچنین بسیار متاسفم که در بحث نحوه استفاده از نرم‌افزارها ، دفترچه محاسباتی در کشور ما در حال از بین رفتن است در حالی که در کشورهای دیگر به شدت مورد تاکید است . موضوع نرم‌افزارها ابعاد متفاوتی دارد و امیدوارم که این ابعاد در این کمیته مورد توجه قرار گیرد .

طاهری بهبهانی تاکید نمود که این نرم‌افزارها نباید از طریق مراجع دولتی تاییدیه دریافت نماید . ما نیاز داریم که ضوابط استفاده از نرم‌افزار را داشته باشیم . این کمیته می‌تواند تا میزان زیادی از کج‌روی‌ها در این حوزه جلوگیری نماید .

علیرضا توتونچی معاون امور نظام فنی و اجرایی، مشاورین و پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در این بخش با جمع‌بندی دیدگاه‌های خود در چند محور گفت : پیشنهاد می‌کنم سایتی به همین‌ منظور از سوی مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی ایجاد گردد. چهارچوب BMI با مصوبه هیات دولت دنبال می‌شود و ما هم پیگیر آن هستیم . ما فلسفه BMI را قبول داریم ولی باید آن را ضابطه‌مند نماییم . همچنین ما به دنبال یک NGO مشخص هستیم که بتواند یکسری نرم‌افزار را چک کند. ما نیاز به یک استانداردسازی برای شاخص‌های ارزیابی نرم‌افزارهای مختلف داریم و در کنارش هم باید هسته‌های مغز متفکر در ذیل این نهاد ارزیابی‌ها را انجام دهد .

وی افزود : در بحث کپی رایت ، تولیدکنندگان و توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها به جای فروش نرم‌افزار می‌توانند شکل و شمایل BMI را از طریق وب‌سایت ایجاد کنند و نرم‌افزار  خود را تحت وب ببرند که هم سبب حفظ کپی رایت شده و هم اطلاعات را حفظ می‌کند .

معاون امور نظام فنی و اجرایی ، مشاورین و پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه کشور خاطرنشان ساخت که انشاا... امسال مشکل اعتباراتی برای هسته‌های مطالعاتی نداریم .

شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز در پایان گفت : کمیته‌ای که در حال حاضر وجود دارد با همین وظایف فعلی در حوزه سیاستگزاری‌ و تعیین شاخص‌ها و استانداردها با کمک گرفتن از نقطه نظرات متخصصین کار خود را دنبال خواهد کرد . همچنین ایجاد بستر و گفتمانی در حوزه نرم‌افزار را شروع خواهیم کرد. تلاش خواهیم کرد که نگاهمان به حوزه نرم افزارها بیشتر جنبه تشویقی داشته باشد مثل برگزاری مسابقات از سویی دیگر ایجاد بستر گفتمان در حوزه نرم‌افزاری را نیز شروع خواهیم کرد .

وی با تاکید بر تکمیل اعضای کمیته نرم‌افزارهای مهندسی عمران با دعوت از متخصصین و صاحبنظران در این حوزه خاطرنشان ساخت : ما به دنبال ایجاد بستری برای ظهور و بروز نرم افزارها و از سویی دیگر بیان انتظارات از آنها هستیم .