تدوین دستورالعمل ایمنی و بهسازی سیستم ایمنی حریق موزه‌ها و بناهای تاریخی
برای تدوین این پیش‌نویس ، علاوه بر نظرات متخصصین مهندسی آتش و ساختمان ، از نظرات و همکاری اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی استفاده و این نظرات اعمال شده است و بر این اساس پیش‌نویس نهایی مراحل بررسی و ابلاغ را در نظام فنی – اجرایی سازمان برنامه و بودجه می‌گذراند .
به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، عضو هیات‌علمی مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی از تدوین دستورالعمل ایمنی و بهسازی حریق موزه‌ها و بناهای تاریخی در همکاری با نظام فنی و اجرایی و وزارت میراث‌فرهنگی خبر داد .
سعید بختیاری بخشی از فعالیت‌های آن مرکز را در بخش مهندسی آتش برشمرد .
رییس بخش مهندسی آتش مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه سال گذشته در بخش آتش هم در زمینه تحقیقات و هم تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها ، ارایه خدمات مهندسی و صدور گواهینامه فنی سال پرکاری پشت‌سر گذاشته شد ، از تدوین دستورالعمل محافظت در برابر آتش خبر داد . مرکز تحقیقات از سال گذشته پیرو همکاری‌های خوب با نظام فنی-اجرایی سازمان برنامه و بودجه در زمینه مهندسی حریق ، تدوین دستورالعمل محافظت در برابر آتش را آغاز کرد که زمینه و بستر خوبی برای بهره‌مندی بیشتر از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های نوین در زمینه محافظت در برابر آتش را ایجاد خواهد کرد .
بختیاری ادامه داد : در این دستورالعمل برای اولین‌بار در کشور در زمینه مهندسی آتش ، رویکردهایی بر مبنای روش پایه عملکردی در قالب الزامات مقرراتی تدوین می‌شود . در این دستورالعمل که با سفارش و همکاری نزدیک با سازمان برنامه و بودجه و نیز همکاری سایر سازمان‌های مسئول (مانند سازمان آتش‌نشانی ، نظام مهندسی ، مهندسین مشاور ، بیمه و ...) تدوین می‌شود ، کلیه سرفصل‌های مهم محافظت در برابر آتش گنجانده شده و برای نخستین بار در کشور ، علاوه بر دیدگاه مؤثر تجویزی ، زمینه کاربرد روش‌های پایه عملکردی در حوزه‌هایی مانند طراحی راه‌های خروج ، تخلیه دود ، مقاومت در برابر آتش و دینامیک حریق فراهم خواهد شد . تدوین این آیین‌نامه در سال ۱۴۰۰ پیشرفت بسیار خوبی داشته و انتظار می‌رود که در سال جاری تکمیل شده و مراحل تصویب و ابلاغ آن توسط نظام فنی – اجرایی سازمان برنامه طی شود .
وی همچنین توضیح داد : همکاری خوب دیگری طی سه سال گذشته با نظام فنی - اجرایی و وزارت میراث فرهنگی (اداره کل موزه‌ها) انجام شد . دستورالعمل‌هایی در زمینه‌های مختلف مربوط به موزه‌ها شامل تغییر کاربری بناهای تاریخی و ساختمان‌های موجود به موزه تدوین شده است . بخش مهمی از این کار به تدوین مجلد دستورالعمل ایمنی و محافظت موزه‌ها در برابر آتش اختصاص یافته است . در این دستورالعمل روش ارزیابی میزان خطرپذیری موزه‌ها در برابر آتش ارائه شده است . همچنین یک ارزشیابی از موزه و ساختمان آن صورت می‌گیرد و با کنار هم قرار دادن این دو موضوع ، سطح کنترل لازم برای حفاظت در برابر آتش برای موزه تعریف و تعیین می‌شود . برای هر سطح کنترل ، الزامات مورد نیاز برای محافظت در برابر آتش ، از جمله نیاز به سیستم‌های محافظتی مانند سامانه‌های کشف ، اعلام و اطفای حریق و نیز تخلیه اموال موزه به صورت مفصل ارائه شده است . یک نکته بسیار مهم در این مدرک این است که دستورالعمل برای تخلیه اموال موزه در شرایط اضطراری ارائه شده تا در صورت بروز تهدیداتی مانند آتش‌سوزی ، امکان جابجایی سریع ، ایمن و برنامه‌ریزی شده اموال موزه‌ها فراهم باشد .
بختیاری ادامه داد : برای تدوین این پیش‌نویس ، علاوه بر نظرات متخصصین مهندسی آتش و ساختمان ، از نظرات و همکاری اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی استفاده و این نظرات اعمال شده است و بر این اساس پیش‌نویس نهایی مراحل بررسی و ابلاغ را در نظام فنی – اجرایی سازمان برنامه و بودجه می‌گذراند .
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی در خصوص لازم‌الاجرا بودن این دستورالعمل اعلام کرد : برخی از موضوعات مطرح شده در دستورالعمل نیاز به زمینه‌سازی‌هایی در میراث فرهنگی دارد تا به شکل اجباری اجرایی و عملیاتی شود . قطعا بخش‌های فنی و تکنیکال توسط مشاوران و مهندسان قابلیت اجباری دارند ، اما بخشی از دستورالعمل که به مدیریت ایمنی حریق در موزه‌ها اختصاص دارد ، نیاز به سازماندهی در وزارت میراث فرهنگی دارد . بنابراین اینگونه پیش‌بینی می‌شود که بخش‌هایی از دستورالعمل در مرحله اول تا مدتی به شکل اختیاری جلو رفته ، پس از ساختارسازی و مهیا شدن کامل شرایط ، متعاقباً آن نیز حالت اجباری پیدا کند و یا اینکه سازمان برنامه و بودجه در ویرایش‌های بعدی با تکمیل بیشتر دستورالعمل، آن را با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی اجباری کند . امیدوار هستیم که تا هنگام تدوین ویرایش بعدی ، ساختارسازی این قسمت نیز برای اجرا انجام بشود .
ضرورت استقرار ساختار مدیریت ایمنی حریق در ساختمان‌ها
رییس بخش آتش مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی افزود : یکی از موضوعاتی که در کشور کمبود وجود دارد استقرار ساختار "مدیریت ایمنی حریق" در ساختمان‌ها است . موضوعاتی مانند مراقبت از حفظ ظرفیت راه‌های خروج ، تعمیر و نگهداری سیستم‌های کشف ، اعلام و اطفای حریق یا جلوگیری از افزایش خطرپذیری در ساختمان به علت تغییرات در کاربری‌ها ، مصالح یا تاسیسات در این مدیریت ایمنی پایش می‌شود و از این طریق سطح ایمنی در برابر آتش در ساختمان‌ها تا حد زیادی ارتقاء می‌یابد .
بختیاری یادآور شد : اگر در ساختمانی مانند پلاسکوی قدیم (فارغ از تمام مشکلات موجود در آن) ، یک سیستم مدیریت ایمنی حریق در ساختمان مستقر بود و یک گروه یا هیأت مدیره برای چنین منظوری برنامه مدون داشته باشند ، احتمال وقوع آتش‌سوزی با آن شکل و ابعاد بسیار تقلیل می‌یافت . بنابراین استقرار این مدیریت (با تدوین مقررات یا قوانین مورد نیاز) در ساختمان‌ها ، به خصوص برای ساختمان‌های حاکمیتی ، دولتی ، ساختمان‌های تجاری بزرگ ، صنایع و کارخانجات و موزه‌ها بسیار مهم است . امید می‌رود که با این دستورالعمل و نگاه ویژه وزارت میرث فرهنگی به این موضوع ، استقرار مدیریت ایمنی حریق در موزه‌ها را به عنوان پیشرو به تدریج شاهد باشیم .
