محله‌محوری و مشارکت جوامع محلی اساس توسعه در بافت‌های ناکارآمد
در دهه‌های اخیر رشد سریع شهرنشینی منجر به افزایش حاشیه‌نشینی شد . بر اساس آمار محلات دارای بافت ناکارآمد حدود ۲۰ درصد در سطح و ۳۰ درصد جمعیت شهرها را به خود داده‌اند که این آمار حکایت از اهمیت نوسازی مسکن دارد .
به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی بر محله‌محوری و مشارکت جوامع محلی برای کاهش بافت‌های ناکارآمد و توسعه در آن بافت‌ها تاکید کرد و گفت: این رویکرد منجر به حفظ سرمایه‌های اجتماعی ، افزایش کیفیت سکونت و حفظ هویت شهری خواهد شد .
غزال راهب در خصوص چالش‌های تامین مسکن در بافت‌های فرسوده و پیشنهادهای موفقیت در این بافت‌ها توضیحاتی ارایه کرد .
رییس بخش مسکن و سیستم‌های ساختمانی مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی با اعلام اینکه بر اساس آمارهای رسمی در بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۵ نیاز نوسازی واحدهای مسکونی شهری حدود سه میلیون خانه است بر اهمیت تمرکز بر بافت‌های فرسوده و بهره‌مندی از ظرفیت‌های آن بافت‌ها تاکید کرد .
۲۰ درصد مساحت و ۳۰ درصد جمعیت شهری در بافت فرسوده است
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه بر اساس طرح جامع مسکن باید سالانه یک میلیون واحد مسکونی شهری و روستایی احداث شود و همچنین طبق قانون جهش تولید مسکن ، ساخت سالانه ۴۶۸ هزار واحد مسکن شهری و نوسازی ۳۰۰ هزار واحد شهری در بافت ناکارآمد در برنامه پیش‌بینی شده است ، گفت : در دهه‌های اخیر رشد سریع شهرنشینی منجر به افزایش حاشیه‌نشینی شد . بر اساس آمار محلات دارای بافت ناکارآمد حدود ۲۰ درصد در سطح و ۳۰ درصد جمعیت شهرها را به خود داده‌اند که این آمار حکایت از اهمیت نوسازی مسکن دارد .
فرصت‌سازی و روان‌سازی جریان بهسازی بافت‌های ناکارآمد
راهب یادآور شد : در دهه‌های اخیر الگوهای فراوانی برای نوسازی بافت ناکارآمد تجربه شد . روش‌های مداخله مبتنی بر تخریب، نوسازی و تجمیع الگوهای مشارکتی با تکیه بر بازآفرینی غیرکالبدی محلات در کنار نوسازی کالبدی ، اجرای پروژه‌های محرک طرح توسعه ، ارائه مشوق‌های مالی اعتباری و قانونی برای رونق‌دادن به ساخت و ساز در این بافت‌ها در حمایت از دو طرف عرضه و تقاضا ، راهکارهای پیشنهادی دستور کار بهسازی بافت‌های ناکارآمد بوده است که به نظر می‌رسد با وجود تمامی برنامه‌های توسعه توفیق چندانی در حل مسئله مسکن نداشته است .
راهب در بیان پیشنهادهای خود برای تولید مسکن در بافت‌های ناکارآمد بر نقش دولت‌ها در فرصت‌سازی و روان‌سازی جریان بهسازی بافت‌های ناکارآمد ، وضع ضوابط و مقررات ، مانع‌زدایی برای تسریع و تسهیل در موضوع نوسازی بافت‌های ناکارآمد و اعمال کنترل و نظارت کیفی فرآیندها تاکید کرد .
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی گفت: محلات واقع در بافت‌های ناکارآمد ظرفیت مناسبی برای پذیرش تراکم بیشتر و حل معضل کمبود مسکن در کنار نوسازی خود بافت محسوب می شوند . باید توجه داشت که سیاست‌های افزایش تراکم از یک طرف به کاهش کیفیت سکونت در این بافت‌ها و دسترسی به سرانه‌های خدماتی و از سوی دیگر به افزایش ارزش اقتصادی زمین و سوداگری منجر نشود .
راهب تصریح کرد : باید تدابیری اتخاذ شود تا سیاست‌های تشویقی و پروژه‌های محرک توسعه با افزایش ارزش اقتصادی زمین و مسکن منجر به رانده شدن ساکنان و به ویژه اجاره‌نشین‌ها به مناطق پایین‌تر و بی‌کیفیت شهری نشود . اولویت برنامه‌ریزی در بافت‌های فرسوده حفظ حضور ساکنان در بافت و عدم مهاجرت آنها به مناطق بی‌کیفیت شهری است .
راهب با تاکید بر اینکه حل مسئله مسکن در بافت‌های فرسوده فراتر از امری کالبدی است گفت : نوسازی بافت فرسوده نیازمند ایجاد مدیریت یکپارچه و همگن ، همکاری و هم‌افزایی دستگاه‌های سیاستگذار و اجرایی و به طور کلی همه ذینفعان و ذی‌نفوذان است .
وی با تاکید بر اینکه محله محوری و مشارکت جوامع محلی باید اساس بافت‌های ناکارآمد قرار بگیرد ، گفت : هرگونه برنامه‌ریزی باید در پیوند با بستر و ظرفیت‌های محیطی بوده و با مشارکت مردم شکل گیرد. در این راستا ، توانمندسازی و ارائه اختیارات به حکمروایی محلی نقش مؤثری خواهد داشت . محله‌محوری و مشارکت جوامع محلی باید اساس توسعه بافت‌های ناکارآمد قرار گیرد . این رویکرد منجر به حفظ سرمایه‌های اجتماعی ، افزایش کیفیت سکونت و حفظ هویت شهری خواهد شد . در عین حال ، محلات نیازمند باز تعریف در قالب الگوهایی پویا و آماده برای پذیرش ساکنان جدید و الگوهای جدید سکونت هستند .
