ایجاد تعریف درست از میراث فرهنگی با رویکردهای نوین
باید تعریف درستی از میراث فرهنگی داشته باشیم ؛ رویکردهای نوین را انتخاب کنیم و از ابزارهای مدون و جامعی استفاده کنیم تا برای خود و نسل آینده شهرهای امن و پایدار فراهم کنیم .
به گزارش پرتال جامع بازآفرینی شهری ، معاون وزیر راه و شهرسازی گفت : باید تعریف درست از میراث فرهنگی را با رویکردهای نوین انتخاب و ایجاد کنیم ، ابزارها و روشهای جامعی داشته باشیم و در میراث فرهنگی غیر از حفاظت ، به مدیریت تغییر توجه کنیم .
محمدسعید ایزدی در دومین "همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار" گفت : یکی از چالشهای این روزهای میراث فرهنگی ، این مفهوم در ذهنها است که میراث فرهنگی پدیدهای مصنوعی است که موقعیت کالبدی دارد و غالبا تصور میشود که میراث فرهنگی ، شیئی باستانی یا بنایی تاریخی است . تا به حال خود موضوع راه و موجودیتش ، یکی از غفلتهای ما در حوزه میراث فرهنگی است . سوال این است که ما چقدر نسبت به راههای تاریخی و عناصر وابسته به آنها مانند ایل و کاروانسرا در مقوله میراث فرهنگی غفلت داشتهایم و چقدر در فرآیند توسعه راهها آنها را نادیده گرفتهایم ؟ همچنین چقدر نسبت به بندر تاریخی و سازههای وابسته به آنها بیتفاوت بودیم ؛ در حالی که تصاویر بینظیری از گذشته از شهر بندرهای تاریخیمان در بوشهر و سیراف داریم که چیزی از آنها باقی نمانده است .
دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری توضیح داد : راه آهن و ایستگاهها و عناصر وابسته به آنها هم از اجزا و عناصر میراث فرهنگی ما هستند که تاکنون به آنها بیتوجه بودهایم . همچنین فرودگاههای تاریخی داریم که در همین دوره مدرن احداث شدهاند و هنوز حتی آثار کالبدیشان موجود است ، ولی ما در حال از دست دادن آنها هستیم؛ مثلا در فرودگاه قلعهمرغی آشیانههای بینظیری با سازههایی چوبی وجود دارد که آنها را جزئی از میراث فرهنگی نمیدانیم .
این کارشناس معماری و شهرسازی در ادامه گفت : تا کنون غفلت بزرگی عمدتا در بیتوجهی به تنوع و مجموعه این آثار اعم از طبیعی و کالبدی وجود داشته است . در حوزه شهر هم این بیتفاوتی وجود دارد . ما دانههایی را تحت عنوان میراث فرهنگی مورد توجه قرار میدهیم ، ولی غافل از این هستیم که میراث فرهنگی شهر ، فقط آن دانههای کالبدی آن شهر نیست؛ بلکه میراثی معنوی است که در رویدادها و فرهنگ شهروندان آن شهر وجود دارد .
وی توضیح داد : موضوع چگونگی حفاظت از میراث فرهنگی نیز مساله مهم دیگری است و آیا باید این میراث را منجمد کنیم و از آن صرفا حمایت کنیم ؟ یا این میراث گرانبها باید به زندگی روزمره و نسلهای آینده معرفی شوند ؟ جهان امروز تعریف ما از حفاظت را مدیریت تغییر تلقی میکند و باید بگوییم که آیا در فرآیند حفاظت به تغییر هم توجه داریم ؟
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت : در مقوله میراث فرهنگی باید از چیستی بگذریم و به چگونگی بپردازیم و بر ۳ عرصه توجه داشته باشیم ؛ نخست آنکه موضوع آموزش را مد نظر قرار دهیم ؛ چرا که ارتقای دانش مردم در حوزه میراث فرهنگی از سنین پایین بسیار ضررت دارد . موضوع بعدی این است که قوانین و دستورالعملهایی را برای میراث فرهنگی ایجاد کنیم . دیدهبانی و نظارت نیز مسالهای قابل توجه است . میراث فرهنگی باید از سوی شهروندان و سازمان های مردم نهاد مورد توجه قرا گیرد . اگر مردم دغدغه حفاظت از میراث فرهنگی را داشته باشند ، برای آن خواهند جنگید . خوشبختانه در این راستا انجمن های مردمی در شهرهای مختلف ایجاد شده است .
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تاثیر عملکرد تشکیل کمیته شورای امنیت ملی برای حفاظت از میراث فرهنگی گفت : کمیته شورای امنیت ملی برای حفاظت از میراث فرهنگی ۱۲ سال پیش تشکیل شد . این کمیته تا به حال صرفا یک جلسه تشکیل داده است و سوال این است که آیا این کمیته نمیتواند بازویی جدی برای جلوگیری از تخریبهایی باشد که امروز به راحتی در شهرها رخ میدهد ؟
ایزدی توضیح داد : این کمیته در بخشی از تخریب آثار در پیرامون مجموعه شاهچراغ ورود پیدا کرد و نشان داد که میتواند از ابزارهای خود برای حراست و حفاظت استفاده کند . مساله این است که ابزارهایی داریم ، ولی از آنها استفاده نمیکنیم ، در حالی که میتوانیم نقصهای قوانین را هم برطرف کنیم . میتوان بگویم جوامع و سکونتگاههایی داریم که ضمن توجه به گذشتهشان ، چشم به آینده دارند . باید تعریف درستی از میراث فرهنگی داشته باشیم ؛ رویکردهای نوین را انتخاب کنیم و از ابزارهای مدون و جامعی استفاده کنیم تا برای خود و نسل آینده شهرهای امن و پایدار فراهم کنیم .