تبیین سیاست‌ها و برنامه‌های بخش مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در سطح کلان
در بازآفرینی شهری باید توجه کنیم که بزک کردن محلات هیچ دردی از جامعه دوا نمی‌کند . احیا و باززنده سازی محلات با بدنه سازی و کف سازی صرف، اتفاق نمی افتد بلکه بافت هایی که پوسیده و فرسوده شده اند باید تعیین تکلیف شوند . باید سکونت و فعالیت متناسب با بافت مرکزی شهر را ایجاد کنیم .
به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، عضو کابینه دولت دوازدهم ضمن تبیین سیاست‌ها و برنامه‌های وزارتخانه در سطح کلان در بخش مسکن و ساختمان برای مدیران کل راه و شهرسازی استان‌های سراسر کشور ۱۰ محور پیشنهادی معاونت مسکن و ساختمان را که به تازگی برای اجرای ابلاغ شد از مهمترین رویکردهای وزارتخانه و نقشه راه این دوره خواند .
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در نخستین نشست مدیران کل راه و شهرسازی استان‌های سراسر کشور که با حضور تمامی معاونان وزیر در حوزه مسکن و شهرسازی ، شهرهای جدید ، مسکن مهر ، سازمان ملی زمین و مسکن در مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی برگزار شد ، گفت : تبیین سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی در دوره جدید موجب آشنایی شما مدیران کل راه و شهرسازی با سیاست‌های وزارتخانه شد و همچنین تصویری روشن از اندیشه ، نگاه و رویکردهای وزارتخانه در این دوره ارایه کرد. انتظار می‌رود در سال آتی (۱۳۹۸) بتوانید این سیاست‌ها را قوی و جهادی در استان ها عملیاتی و اجرایی کنید .
وزیر راه و شهرسازی ۱۰ محور پیشنهادی معاونت مسکن و ساختمان را که در روزهای گذشته مورد موافقت قرار گرفت و برای اجرای ابلاغ شد از مهمترین رویکردهای وزارتخانه در این دوره برشمرد و با اشاره به اینکه تمرکز بر بخش مسکن و تامین مسکن قشرهای متوسط و کم درآمد از اولویت‌های اصلی وزارتخانه است، افزود: جهت‌‌گیری‌های مسکن همانطور که معاون مسکن و ساختمان اعلام کرد ، ۱۰ محوری است که اعلام و ابلاغ شده است و انتظار می‌رود تا در همان راستا گام برداشته شود .
عضو کابینه دولت دوازدهم با تاکید بر اینکه مدیران کل راه و شهرسازی به عنوان نمایندگان وزارتخانه در استان‌ها بر اجرایی و عملیاتی کردن ۱۰ محور ابلاغ شده در حوزه مسکن و ساختمان اهتمام ویژه‌ای داشته باشند ، خاطرنشان کرد : ان‌شاء الله سال ۹۸ سالی است که با همت شما شاهد ساخت و ساز در کشور خواهیم بود. ما از تمامی ظرفیت‌ها، پتانسیل و تقاضاهایی که در حوزه مسکن وجود داشته باشد برای احداث مسکن و رونق دادن به ساخت و ساز بهره می‌بریم .
اسلامی با یادآوری اینکه به هیچ عنوان بدون برنامه اقدامی صورت نمی‌گیرد ، تصریح کرد : انتظار داریم در اجرایی کردن ۱۰محور معاونت مسکن و ساختمان و رونق دادن به ساخت وساز مسکن استان‌ها از حرکت‌ها و تقاضاهای رقابتی و کشمکش‌‌های محلی دوری کنند و نیازهای واقعی مردم را ملاک‌عمل قرار دهند .
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر این مطلب که بحث مهم در حوزه تامین مسکن ، تقاضای واقعی و پتانسیل تعیین و اثبات‌شده‌ای است که بر اساس نیازها معرفی می شوند ، گفت : نیاز واقعی مسکن شناسایی شود و بر اساس آن میزان تعیین شده نیز هدفگذاری برای ساخت مسکن انجام شود . آنچه که در برنامه احداث ۴۰۰ هزار واحد پیش‌بینی و برنامه‌ریزی شده است باید برای استان‌ها ، سرمشق و راهنمایی برای توسعه و مدیریت ساخت و ساز باشد .
وی کشف مهم نیازهای واقعی استان به مسکن و تلاش‌هایی که توسط مدیران کل راه و شهرسازی در استان‌ها انجام می‌شود را راهگشایی برای رونق دادن به ساخت و ساز مسکن برای پاسخگویی به تقاضای معتبر برشمرد .
وی در ادامه قانون ساماندهی مسکن را قانون جامعی دانست و یادآور شد: طرح جامع مسکن با اطلاعاتی که از سوی شما مدیران کل راه و شهرسازی و سایر صاحب‌نظران استانی تکمیل می‌شود ، احیا خواهد شد. در عین حال، منابعی که در بودجه برای این مهم پیش‌بینی شده پیش‌تر سابقه نداشته است اما با همت همه شما در این دوره به سرانجام رسید . سابقه نداشت که در فعالیت های حوزه راه و شهرسازی ، ظرفیت سازی در بودجه شود که این مهم در این دوره با هماهنگی دولت و سازمان برنامه و بودجه انجام شد و توانستیم به صورت منسجم و حساب شده بودجه ساخت مسکن را در دولت و مجلس تصویب کنیم و اکنون مراحل تکمیل خود را طی می‌کند .
وزیر راه و شهرسازی افزود: دو پیستون قدرتمندِ ظرفیت مالی - اعتباری در قانون بودجه ۹۸ خواهیم داشت . یکی تامین ۱۰ هزار میلیارد تومانی است که برای مسکن در نظر گرفته شده که به این بخش اختصاص داده می‌شود و دیگری پیش بینی صندوق توسعه حمل ونقل است که طبق قانون برنامه ششم توسعه، ۱۹ هزار میلیارد تومان برای آن منابع پیش بینی کرده ایم. این دو پتانسیل را باید مدیریت کنیم و این دو باید همواره به صورت یک سرمایه در گردش بتوانند حرکت کنند .
اسلامی به مدیران کل راه و شهرسازی استان‌های سراسر کشور توصیه کرد : شما در استان ها برای تحقق این برنامه‌ها نقش اساسی دارید و به همین دلیل نیز باید از انفعال خارج شوید و با برنامه مشخص فعالیت کنید . وزارتخانه برنامه ، خط مشی و سیاست‌های مدیریتی مشخصی دارد که ابلاغ شده است و باید به طور کامل انجام شود . صراحتا اعلام می‌کنم هیچگونه تعللی را نمی‌پذیریم .
وی در ادامه سخنان خود خطاب به مدیران راه و شهرسازی صیانت از اراضی ملی و دولتی و همکاری مستمر با یگان حفاظت سازمان ملی زمین و مسکن را از نکات حائز اهمیت برشمرد و گفت : کنترل زمین وظیفه مهمی است که باید با جدیت دنبال شود.
وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت شهرسازی اشاره کرد و افزود : باید در شهرسازی به ظرفیت‌های زیست بوم، فرهنگ و نیاز مردم با رویکرد معماری ایرانی اسلامی توجه کنیم. البته از سرکار خانم مهندس صادق مالواجرد به دلیل ضرورت و اهمیت نیز خواسته‌ام تا با مشارکت معاونت مسکن و ساختمان پیش‌نویس آیین‌نامه کنترل شهرسازی را تهیه و ارایه کند .
اسلامی عدم انطباق برخی از طرح‌های جامع را با نیازهای واقعی شهرها بخشی از مشکلات شهرسازی برشمرد و گفت : نقش معاونت شهرسازی و معماری و همچنین معاونت مسکن نقشی کلیدی است و اینها باید راهبری کار را انجام دهند .
عضو کابینه دولت دوازدهم ضمن اظهار تاسف از اینکه از یکسو بسیاری از شهرها با مغایرت‌های اساسی مواجه هستند و از دیگر سو هم شهرها از درون تهی شده‌اند ، گفت : باید نسبت به این موضوعات اهتمام ویژه‌ای به کار گرفته شود و باید رابطه معنادار و اهداف روشن و دست یافتنی در شهرسازی و بازآفرینی شهری تعریف و دنبال شوند .
وی گفتگو و تعامل با مهندسان مشاور شهرساز و همچنین راهنمایی دادن به آنها را از نکات حائز اهمیت و قابل‌تامل دانست و گفت : نباید تهیه طرح‌های جامع بر اساس رفع تکلیف انجام شود . نکته مهمی که در تهیه طرح‌های جامع باید مدنظر قرار دهیم این است که باید سکونت ، فعالیت و حرکت را توامان ببینیم و در عین‌حال باید بین آنها تفکیک قائل شویم . در تهیه طرح‌های جامع باید بارگذاری های صحیح انجام شوند و فعالیت‌های اجتماعی شهر ، فرهنگ ، ارتباطات ، مناسبات ، ترافیک ، خطوط ریلی ، فاصله ایستگاه راه آهن با شهر ، اقتصاد ، تولید و اشتغال و همه و همه در نظر گرفته شود .
اسلامی با یادآوری اینکه عباس آخوندی ایده شهرسازی ریل پایه را مطرح کرد ، توضیح داد : به سمت ریل پایه رفتن شهرها ، ایستگاه‌ها حمل و نقل شهری را تعریف کردن و درون هستههای مرکزی شهر جای دادن، تشویق به فرهنگ استفاده از حمل و نقل عمومی و توسعه آن ، همه و همه در شهرسازی و در ابتدا در نقشه اتفاق می‌افتد. باید در این مورد مدیران کل راه و شهرسازی در استان ها ، مشاوران تهیه کننده طرح های جامع را در این موضوعات مهم شهری و دستیابی به اهداف هدایت کنند .
وی افزود : اگر می‌گوییم در منطقه‌ای می‌خواهیم TOD را توسعه دهیم ، باید مباحث فرهنگی ، مناسبات ، رفت و آمدها ، محلات، حفظ محلات را در آن مدنظر قرار دهیم. ما که نمی‌خواهیم با شیوه آزاردهنده خطی بکشیم و به مناطقی عنوان محدوده تاریخی بدهیم تا محدودها خالی از سکنه باشد بلکه بافت تاریخی باید با ممارست به محلاتی سرزنده برای زندگی تبدیل شوند و البته اینکار با تفاهم و تعامل قابل انجام است و جدال و ستیز راه به جایی نمی‌برد .
اسلامی با تاکید بر اینکه همگان ایمان دارند که باید میراث فرهنگی و تاریخی حفظ شود ، گفت : همه ایمان داریم که باید میراث فرهنگی و تاریخی‌مان را حفظ کنیم، اما حفظ اینها بدان معنا نیست که به مردم اجازه نفس کشیدن ندهیم، اجازه ندهیم هیچ حرکتی بکنند . وقتی می‌بینیم بافت باارزشی در شهر به عنوان نمونه ، مساحتی حدود ۵۰۰ هکتار را فریز کرده است و به بهانه باارزش بودن اجازه هیچ کاری به مردم در آن بافت داده نمی شود باید راهکارهای مناسب‌تری انتخاب کنیم .
سرزندگی را با تامین مسکن به محلات شهری برمی‌گردانیم
وزیر راه و شهرسازی افزود : شهرسازی تنها ساماندهی به وضع موجود شهرها نیست بلکه شهرسازی فکر خلاقانه و ایجاد راهکارهایی است که بتوان کیفیت زندگی شهر را ارتقا دهیم. زیرا ارتقا دادن به زندگی مردم در شهرها برای ما بسیار اهمیت دارد .
وی بخش دیگر صبحت های خود با مدیران کل راه و شهرسازی را به ساخت و ساز وکنترل ساختمان اختصاص داد و گفت : نظام مهندسی را شما مدیران کل راه و شهرسازی نظارت کنید . شما باید نظارت کنید که جامعه مهندسی وظایف خود را به درستی انجام دهند . باید تلاش کنیم و موانع بر سر راه کنترل ساخت و ساز را برداریم . ساماندهی مصالح ، ساماندهی حرفه‌ها و مشاغلی که می‌خواهند در حوزه صنعت ساختمان فعالیت کنند ، جزو مواردی است که باید برای آنها چک‌لیست‌های نظارتی داشته باشید و کنترل شوند .
عضو کابینه دولت دوازدهم یادآور شد : شهرداری به شورای عالی شهرسازی و معماری ایران گزارش داد که از ۹۲۸ برجی که در تهران ساخته شده ۷۰۰ برج بدون پروانه ساختمانی انجام شد . مگر چنین چیزی ممکن است ؟ واقعا چه مدیریتی اعمال می شود ؟ به همین دلیل معتقدم باید چک لیست‌های دقیقی داشته باشیم و از هر کسی وظیفه اش را بخواهیم و نقش ویژه ای هم اعمال شود که کنترل ساختمانی صورت بگیرد .
وی با اعلام اینکه نباید با یک حرکت زمین در زلزله‌ها ساختمان‌ها از هم بپاشند ، تصریح کرد : کنترل ساختمان وظیفه هیچ ارگانی به غیر از وزارت راه و شهرسازی نیست .
وزیر راه و شهرسازی در ادامه به نقش‌آفرینی مدیران کل راه و شهرسازی در استان‌ها اشاره کرد و یادآور شد: مدیران کل راه و شهرسازی ، دبیر کارگروه زیربنایی استان ، عضو شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان ، دبیر کمیسیون ماده ۵ استان ، عضو شورای بازآفرینی استان هستند و با توجه به موضوعات گوناگونی که در استان ها وجود دارد و همچنین داشتن پست و جایگاه کافی و مناسب باید نقش آفرینی فعالی در ساخت و ساز ساختمان‌ها و رونق دادن به آن در استان داشته باشند.
اسلامی تاکید کرد : ما باید برای شکوفایی و رونق اقتصاد، تلاش مضاعف داشته باشیم . فرزندان تحصیلکرده مردم بیکارند . باید به سهم خود باید برای رونق اقتصادی تلاش کنیم تا سرمایه‌گذاری‌هایی انجام شود و رونق اقتصادی شکل بگیرد . باید هوشمندانه سرمایه‌گذاران را به سمت و سویی هدایت کنیم تا برای تحصیل‌کردگان کشور اشتغال ایجاد کنند . گره‌گشایی و کارگشایی آگاهانه ، هوشمندانه و مدبرانه برای ما یک ضرورت است . ما به شدت نیاز داریم که در حوزه ساخت و احداث مسکن، سرمایه‌گذاری کنیم. شما مدیران کل راه و شهرسازی باید شتاب‌دهنده جریان سرمایه‌گذاری باشید تا امید هر روز در جامعه بیشتر شود .
وی با تاکید بر اینکه باید رونق ساخت و ساز از اولویت‌های مدیران کل راه و شهرسازی باشد ، گفت : تعادل‌بخشی به بخش عرضه و تقاضای مسکن از برنامه های ما است و سیاست های ۱۰ گانه‌ای که در حوزه مسکن و ساختمان به استان‌ها ابلاغ شده تعیین کننده هستند. بدین‌معنا که اگر جریان تولید مسکن پایدار بشود، ما به وظیفه قانونی خود عمل کرده ایم . با توجه به نیاز مسکن و ورود تعدادی جوان هرسال به مسیر زندگی مستقل ، این نیازمندی ، جمعیت افزایش می‌یابد و هر سال به بیش از ۵۰۰ هزار واحد مسکونی نیاز داریم که باید به تولید آن بپردازیم .
عقب‌ماندگی بخش مسکن را جبران می‌کنیم
اسلامی همچنین اعلام کرد : در چند سال گذشته در حوزه تامین مسکن دچار عقب ماندگی بوده ایم که باید تلاش کنیم تا این عقب ماندگی ها را جبران کنیم . باید تلاش کنیم تا ساخت و ساز مسکن به جریان مولد تبدیل شود و بتواند روز افزون این چرخه تولید مسکن را به حرکت درآورد و پاسخگوی نیاز مسکن برای همه اقشار به ویژه مسکن اولی‌ها شود .
وزیر راه و شهرسازی محور دیگر سخنان خود را به بازآفرینی شهری اختصاص داد و گفت : در بازآفرینی شهری باید توجه کنیم که بزک کردن محلات هیچ دردی از جامعه دوا نمی‌کند . احیا و باززنده سازی محلات با بدنه سازی و کف سازی صرف، اتفاق نمی افتد بلکه بافت هایی که پوسیده و فرسوده شده اند باید تعیین تکلیف شوند . باید سکونت و فعالیت متناسب با بافت مرکزی شهر را ایجاد کنیم .
اسلامی محله کوی سجادیه (باغ خلج) اراک را مصداق سکونتگاه غیررسمی یا ناپایدار بوده و هم اکنون در فاز اول آن واحدهای مسکونی احداث شده است را از نمونه های موفق بازآفرینی شهری برشمرد و افزود: این محله که در سه فاز تعریف و واحدهای مسکونی در آن احداث شده است از نمونه‌های موفق طرح بازآفرینی شهری است. فاز دوم این محله هم اکنون در دست اجراست و چنین برنامه‌هایی باید مدنظر قرار بگیرد و در سیاست‌ها و برنامه‌های فعلی ما جای دارد . فاز اول محله باغ خلج در حال بهره برداری است . فاز دوم آن که در حدود ۶۰۰ واحد مسکونی است تا خردادماه افتتاح می شود و فاز سوم نیز به زودی آغاز خواهد شد .
ساماندهی چابهار در اسرع وقت
وزیر راه و شهرسازی همچنین با اعلام این مطلب که برای چندمین بار در سفر اخیر خود به سیستان و بلوچستان از کپرهای چابهار دیدن کرده است به وضع اسفناک آنجا که غیرقابل تحمل است اشاره کرد و گفت : به هیچ‌عنوان ، قابل قبول نیست که اجازه دادیم چابهار به این وضع دچار شود . در اسرع وقت این وضعیت باید ساماندهی شود زیرا این وضعیت در شان جمهوری اسلامی ایران نیست .
بازآفرینی شهری شتاب بگیرد
عضو کابینه دولت دوازدهم با تاکید بر اینکه بازآفرینی شهری باید شتاب بگیرد و سرمایه‌های کشور صرف نیازهای واقعی مردم به مسکن شود از امکان تغییر در برخی از تفاهم نامه های انجام شده شرکت بازآفرینی شهری با بانک مسکن خبر داد و افزود : قسط اول اجرای طرح بازآفرینی شهری به وزارت راه و شهرسازی داده شده است ، به همین دلیل باید با دقت و ممارست این پول‌ها ، هزینه شود تا نه کسی طلبکار شود و نه ما بی‌جهت برای خود گرفتاری ایجاد کنیم . رئیس بازآفرینی شهری و رئیس شورای مسکن ، استاندار است . به همین دلیل باید از این پتانسیل ها نیز استفاده کنیم . تاکید می‌کنم ، شبی نباشد که سر روی بالش بگذارید و برای بازآفرینی شهری و مسکن یک قدم رو به جلو نرفته باشید .
این مقام مسئول با تاکید بر اینکه مالکیت زمین باید تعیین تکلیف شود ، موضوع مهم دیگری را که با مدیران کل راه و شهرسازی و معاونان خود در میان گذاشت موضوع راه ها بود . در حال حاضر تمامی جاده های اصلی و فرعی کشور اسکن شده و اولویت برنامه‌های حوزه راه نیز کاملا مشخص است. به همین خاطر انتظار دارم تا مدیران کل راه و شهرسازی برنامه محور و براس اساس یافته ها ، متاثر از واقعیات گام بردارند و اقدام عملیاتی انجام دهند .
توسعه راه‌ها با توجیه اقتصادی
وی توسعه راه‌ها را منوط به حجم عبور و مرور که از طریق مطالعات و پایش به آن می‌رسند ، اعلام کرد و گفت : مدیران کل راه و شهرسازی مسئول انجام مطالعات و پایش منظم ، شرکت ساخت مسئول ساخت و معاونت برنامه ریزی مسئول برنامه‌ریزی این برنامه ها است. به همین دلیل انتظار داریم تا مدیران کل راه و شهرسازی کار مهندسی دقیقی انجام دهند و با تنظیم ترافیک و عبور و مرور در راه‌های مواصلاتی خود و هماهنگ کردن آن با راهداری ، ظرفیت‌ها و نیازهای خود را شناسایی کنند. پس از آن بر اساس مطالعات، مستندات و پیوست هایی که تهیه شده نیازها را ارایه دهند تا بر اساس اولویت ها اقدامات را عملیاتی و اجرایی کنیم .
اسلامی با تاکید دوباره بر اینکه توسعه آزادراه‌ها و سایر راه‌های مواصلاتی باید دارای توجیه اقتصادی باشد ، گفت : در وضع موجود راه‌هایی هستند که حتما باید ارتقا یابند و نیاز است تا در اسرع وقت به وزارت راه و شهرسازی اعلام شود . از شرکت ساخت خواسته شده تا انجام یکسری از پروژه‌ها را به ادارات کل راه و شهرسازی واگذار کند . به همین منظور ، پروژه‌های شریانی اصلی که شبکه ملی است را خود شرکت ساخت انجام می‌دهد اما شبکه استانی به ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها واگذار می‌شود . ساخت و نگهداری راه‌های روستایی از مسئولیت‌های ادارات کل راه و شهرسازی سلب شده است . از محل پروژه های عمرانی به هیچ عنوان نباید افرادی استخدام شوند و این بودجه صرفا باید صرف عملیات عمرانی شود .
عضو کابینه دولت دوازدهم استفاده از ظرفیت خیرین را حائز اهمیت خواند و گفت : از ظرفیت‌های خیرین مدرسه ساز ، خیرین مسکن ساز ، افراد خیر ، کمیته امداد ، سازمان بهزیستی ، قرارگاه محرومیت زدایی سپاه استفاده بهتری شود .
وی محرومیت‌زدایی را زکات عمر همه مسئولان عنوان کرد و گفت : رسیدگی به محرومان را وظیفه خود بدانید .
اسلامی رسیدگی به پرسنل را از دیگر اولویت‌های مدیران کل راه و شهرسازی برشمرد و توصیه کرد : مدیران کل راه و شهرسازی در رسیدگی به پرسنل خود حتما از استانداری‌ها و ظرفیت آنها استفاده کنند .
وزیر راه و شهرسازی همچنین از اصلاح بودجه جاری خبر داد و با تاکید بر اینکه جلوی یکسری از خرج‌های بیهوده در این دوره گرفته شده است ، گفت : درست و به جا هزینه کنید . تلاش نمایید تا بی انگیزگی و باندبازی از بین برود و در اینکار از انگیزه و هوش افراد توانمند استفاده کنید . در عین حال توصیه می‌کنم که ظرفیت جوانان و بانوان را در شغل های متناسب با روحیات آنها نادیده نگیرید و از این توانمندی نهایت بهره را ببرید .
اسلامی یادآور شد : در انتصاباتی که انجام دادم تلاش کردم تا از ظرفیت و توانمندی جوانان و بانوان بهره بیشتری ببریم . توصیه می‌کنم به دانش خود نه صرفا از طریق دانشگاه رفتن که خواندن، خوب شنیدن، خوب دیدن بیفزایید . گوش شنوا و چشم بینا ، صبور و با حوصله باشید .