۱۶ گام برای ارتقا تاب‌آوری شهری

به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی به عنوان مرکزی فعال در عرصه پژوهش‌های کاربردی با رویکرد ایمنی سکونتگاه‌ها و مراکز شهری ، اقدامات و فعالیت‌های شایان‌توجهی را به ویژه در سال‌های اخیر در زمینه کاهش ریسک و ارتقای تاب‌آوری شهری انجام داده است . ضرورت دارد پیش از بیان عناوین موضوعی اقدامات صورت گرفته در تاب آوری ، تعریفی مختصر ، اما مورد نظر این مرکز ، با توجه به تعاریف مختلفی که از عبارت "تاب آوری" مطرح شده ، آورده شود .  

تاب آوری قابلیتی است که توان بازگشت جامعه به مود نرمال فعالیت پس از تحمل مخاطره را تعیین می‌کند . همچنین قابلیت جامعه برای کاهش اثرات خطرات پیش رو و کاستن از اختلال در حوزه عملکردی و نیز ظرفیت جامعه برای کاهش اثر مخاطرات احتمالی آتی را نشان می دهد . به عبارت دیگر یک سیستم تاب آور (مانند شهر و یا جامعه تاب آور) جامعه‌ای مقاوم ، با استقامت ، انعطاف پذیر ، دارای توان برخورد و غلبه بر چالش‌ها است .

دو مفهوم عمده در تاب آوری وجود دارد که شامل پایداری ، حفظ عملکرد تمامی الما‌ن‌های سیستم در رخداد مخاطره و همچنین ، تطابق ، بازگشت به حالت مطلوب و عملکردی بعد از رخداد مخاطره است .

همچنین سه عنوان کاهش احتمال خسارت ، کاهش اثرات ناشی از خسارت و کاهش زمان لازم جهت جبران خسارت ، به عنوان سه هدف اصلی تاب‌آوری تلقی می شوند که در بعد فیزیکی و قابل ارزیابی و اندازه گیری ، هر سه هدف یاد شده با برنامه های کاهش ریسک مخاطرات، قابل حصول است .

با توجه به تعاریف بالا ، مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی ، فعالیت‌های چشمگیری را حوزه‌های پژوهشی و فنی ، قانونگذاری و آموزشی انجام داده است که اهم آنها به قرار زیر است :

- تعیین حریم گسل ها در محدوده های شهرهای تهران ، تبریز ، مشهد ، کرمان ، کرج ، زنجان

- بررسی فروریزش های شهر تهران

- ارزیابی ریسک لرزه‌ای شبکه گاز کلانشهر تهران

- همکاری با شهرداری تهران در زمینه راه‌اندازی سامانه پاسخ سریع زلزله

- نصب شتابنگاشت‌های زلزله در کلانشهرهای تبریز و مشهد با هدف پایش لرزه‌ای گسله‌های اطراف این دو شهر

- شروع ارزیابی فرونشست زمین در ۹ فرودگاه در ۹ شهر مهم و بزرگ کشور

- شروع کار ارزیابی سریع مخاطرات در ۱۷ شهر جدید

- تدوین و انتشار پیوست آئین نامه ۲۸۰۰ برای اجزاء غیرسازه‌ای ساختمان‌ها

- تدوین ضوابط ساخت و ساز بر روی حریم گسل‌ها برای ساختمان‌های با درجه اهمیت معمولی

- شناسائی ساختمان‌های بسیار مهم واقع بر روی حریم گسل‌های تهران ، تبریز ، کرمان ، کرج ، مشهد و زنجان

- ارزیابی خطر فرونشست برای شبکه برق استان تهران در اشتهارد و ورامین

- ارائه پیشنهادات به دولت در زمینه کاهش خطر سیل تهران

- ارائه نتایج مطالعات بر روی سیل شهر شیراز و ارائه طرح سامانه هشدار میدانی سیل به شهرداری تهران

- شروع کار و بررسی های اولیه پیرامون تدوین آئین نامه ساختمان و شهرسازی "سیل"

- ارائه گزارش مخاطرات و انتشار درس‌های آموخته شده از آنها به ویژه در مورد زلزله و سیل

- برگزاری همایش‌ها و دوره‌های پیرامون مخاطرات طبیعی مانند سیل و زلزله