نیاز فوری به نصب دستگاه‌های شتاب‌نگار در ساختمان‌های بلند ، پل‌ها ، سدها ، پالایشگاه‌های مهم

به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، رییس شبکه ملی شتاب‌نگاری با اعلام این مطلب که در دولت تدبیر و امید با تلاش‌های وزارت راه و شهرسازی ، رییس مرکز تحقیقات و همچنین مساعدت سازمان برنامه و بودجه ، ۵۶۲ دستگاه شتاب‌نگار جدید خریداری شد ، نیاز کشور را به دستگاه شتاب‌نگار ضروری و حیاتی دانست و بر حمایت بیشتر دولت از این بخش تاکید کرد .

اسماعیل فرزانگان با اشاره به اینکه ایران ، سرزمینی لرزه‌خیز است ، بر اهمیت حمایت دولت از خرید و نصب دستگاه‌های شتاب‌نگار و همچنین راه‌اندازی ایستگاه‌های آن در مناطق مختلف کشور تاکید کرد و گفت: جمع‌آوری داده‌های زمین‌لرزه‌ها و سنجش و ارزیابی رفتارهای آنها  با دستگاه‌های شتاب‌نگار و لرزه‌نگار میسر است .

رییس شبکه ملی شتاب‌نگاری کشور با اشاره به اینکه دستگاه‌های لرزه‌نگار ، جابه‌جایی و سرعت و دستگاه‌های شتاب‌نگار ، شتاب زلزله‌ها را اندازه‌گیری می‌کنند ، افزود : اندازه‌گیری شتاب زلزله به ویژه در ارزیابی‌ها مورد نیاز مهندسان است . در زلزله نیرویی که به ساختمان وارد می‌شود متناسب با جرم آن ساختمان و شتاب حرکت زمین است . بنابراین هرچه ساختمان سنگین‌تر باشد شتابی که به آن وارد می‌شود بیشتر است . به همین دلیل است تصریح می شود که در مناطق لرزه خیز ساختمان‌ها سبک ساخته شوند . در مورد شتاب نیز به همین گونه است ساختمان‌ها در مناطق لرزه‌خیز باید به گونه‌ای ساخته شوند که در برابر شتاب زمین‌لرزه ، مقاومت لازم را داشته باشد .

داده‌های دستگاه‌های شتاب‌نگار ، جنبه مهندسی دارد

وی در بیان تفاوت‌های دستگاه‌های شتاب‌نگار با لرزه‌نگار ، یادآور شد : یکی از تفاوت‌های دستگاه‌های لرزه‌نگار و شبکه‌های شتاب‌نگار در داده‌های آنهاست . داده‌های شتاب‌نگار بیشتر جنبه مهندسی دارد . در حالیکه داده‌های لرزه نگار در موضوع زلزله‌شناسی و علم ، کاربرد دارد . به واقع ، شناخت پوسته‌های زمین با داده‌های لرزه‌نگاری ممکن شده است .

به گفته فرزانگان ، در هر شهر و روستایی نیاز نیست که دستگاه‌های لرزه نگار نصب شود . می‌توان چندین ایستگاه در حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ ایستگاه لرزه‌نگاری در منطقه‌ای به وسعت ایران طراحی و اجرا کرد و تمامی زلزله هایی که در کشور رخ می‌دهد را از نظر مشخصات دینامیکی مورد بررسی قرار داد . دستگاه‌های لرزه نگار قادر است حتی زمین لرزه هایی را که بشر قادر به درک آن نیز نیست را ثبت کند . کمااینکه در تهران زمین‌لرزه‌هایی در حدود یک و بیشتر از یک رخ می‌دهد و دستگاه‌های لرزه‌نگار آنها را ثبت می‌کنند .  

فعالیت ۱۱۷۵ دستگاه  و ایستگاه شتاب نگار در کشور

رییس شبکه ملی شتاب نگاری توضیح داد : دستگاه‌های شتاب‌نگار باید در هرجایی که ساخت و ساز است و همچنین در مناطقی که تفاوت زمین از نظر جنس خاک و تفاوت توپوگرافی و ارتفاع وجود دارد ، نصب شوند . به همین دلیل است که بیش از ۱۲۰۰ ایستگاه شتاب نگار در کشور داریم . در حالیکه تعداد ایستگاه‌های لرزه‌نگار دائمی کمتر از ۱۵۰ ایستگاه است .

فرزانگان گفت : پیشنهاد این است که ۴۰۰ ایستگاه لرزه‌نگار برای کل کشور نصب شود که هم‌اکنون کمتر از ۱۵۰ است . همچنین ، در حال‌حاضر ۱۱۷۵ شبکه و ایستگاه شتاب‌نگاری در کشور فعال است که نیاز است دستگاه‌های شتاب‌نگار کشور حداقل به ۳۰۰۰ دستگاه و ایستگاه برسد .

نیاز تهران ۲۰۰ دستگاه و ایستگاه شتاب‌نگار است

وی یادآور شد : در استان تهران ۱۱۰ ایستگاه شتاب‌نگاری و در شهر تهران ۵۰ دستگاه و ایستگاه فعال است . به نظر می‌رسد که نیاز شهر تهران اگر فقط مباحث پوشش شرایط مختلف زمین‌شناسی و اهداف سامانه‌های هشدار و پاسخ سریع باشد باید ۲۰۰ ایستگاه و دستگاه شتاب‌نگار در تهران نصب و راه‌اندازی شود .

فرزانگان توضیح داد : چنانچه رفتارنگاری ساختمان‌های بلند ، پل‌ها ، نیروگاه‌ها و ...  نیز مدنظر باشد نیاز به دستگاه‌های شتاب‌نگار بیشتری در کشور است .

اجبار شهرهای لرزه‌خیز دنیا به نصب دستگاه شتاب‌نگار در ساختمان‌های بلند ، پل‌ها ، سدها و نیروگاه‌ها

رییس شبکه ملی شتاب‌نگاری تصریح کرد : در بیشتر شهرهای مهم و لرزه خیز دنیا ، به اجبار باید دستگاه‌های شتاب‌نگار در ساختمان های بلند و طبقات مختلف ساختمان‌های بلند نصب شود تا اینکه طراحی سازه بعد از رویداد زمین لرزه ، پاسخ واقعی یک سازه از زلزله طراح ساختمان ارزیابی کند . پاسخ واقعی ساختمان زمانی ثبت و مورد استفاده مهندسان قرار می گیرد که یکسری دستگاه های شتاب نگار در طبقات مختلف ساختمان نصب باشد و رکورد زمین لرزه را ثبت کند که در واقع پاسخ آن ساختمان را نسبت به زمین لرزه ثبت می‌کند .

حداقل نیاز کشور به دستگاه شتاب‌نگار ۳۰۰۰ دستگاه است

وی با یادآوری اینکه اگر ساختمانی خوب طراحی ، اجرا و احداث شده باشد در مقابل زلزله، آسیب‌پذیر نخواهد بود ، گفت : دستگاه‌های شتاب‌نگار برای هر هدفی که به کار می‌روند باید تعدادشان افزایش یابد . اگر برای شبکه ملی شتاب‌نگاری مورد استفاده قرار می‌گیرند نیاز ما حداقل به ۳۰۰۰ دستگاه است . اگر برای رفتارنگاری پل ها ، سدها ، نیروگاه ها و پالایشگاه ها و... است تعداد موردنیاز به مراتب بیشتر از ۳۰۰۰ دستگاه خواهد بود .

وی در پاسخ به این پرسش که بهترین و حساس‌ترین دستگاه‌های شتاب‌نگار در کدام کشورها ساخته و تولید می‌شود ؟ ، توضیح داد : دستگاه‌های شتاب‌نگار دستگاه‌هایی هستند که در دنیا توسط کمپانی های معدودی ساخته می‌شوند زیرا بازار محدودی دارند. کشورهایی همچون آمریکا ، سوییس ، انگلستان و کانادا کشورهای پیش‌رو در زمینه ساخت و تولید دستگاه‌های شتاب‌نگار هستند .

هزینه نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های موردنیاز شتاب‌نگار در کشور ۴۰۰ میلیارد تومان

فرزانگان ادامه داد : برای هر دستگاه شتاب نگار با رده A در وضعیت فعلی در حال حاضر ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه نیاز است که این هزینه غیر از هزینه راه اندازی ایستگاه است . حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰میلیون تومان راه اندازی دستگاه های شتاب نگار هزینه می‌برد که طبیعتا اگر بخواهیم یکهزار دستگاه شتاب‌نگار در کشور راه‌اندازی و نصب کنیم چیزی حدود ۴۰۰ میلیاردتومان هزینه بر خواهد بود .

رییس شبکه ملی شتاب‌نگاری گفت : تلاش هایی که برای خرید دستگاه های شتاب نگار انجام شده است از حدود ۶ سال پیش آغاز شد. اما آنچه که موجب اقدامات عملیاتی شد از سال ۹۶ کلید خورد و ما توانستیم طی دو قرارداد که تا پایان سال ۹۸ به طول انجامید در حدود ۵۶۲ دستگاه جدید شتاب‌نگار خریداری کردیم که دستگاه‌های جدید پیشرفت بسیاری کرده است . در دولت تدبیر و امید با پیگیری های رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و مساعدت سازمان برنامه و بودجه توانستیم ۵۶۲ دستگاه جدید شتاب نگار خریداری کنیم . در صدد هستیم دستگاه های بیشتری را نیز خریداری کنیم .