کیفیت ساخت و تاب‌آوری ساختمان و شهر
شهر تاب‌آور ، شهری است که در آن بلایا به کمترین میزان رسیده است . زیرا که مردم آن در خانه ها و محله هایی با خدمات منظم و زیرساخت هایی که از قوانین ساختمانی معقول پیروی می‌کنند زندگی می‌کنند ؛ بدون آنکه در آن به خاطر کمبود اراضی مناسب ، خانه‌سازی‌های بی‌قاعده بر روی دشت‌های سیل‌خیز و زمین‌های شیب‌دار و یا در انبوهی از تراکم بدون توجه به گشودگی فضایی ، انجام گرفته باشد .
اگرچه الگوهای کاربری اراضی نقشی به سزا در تاب آوری کل شهر خواهد داشت، اما نمی توان از اهمیت ساختمان به عنوان یکی از عناصر تشکیل دهنده شکل شهر و اهمیت آن در تاب آوری شهر غافل بود . به طور قطع علاوه بر توجه به تناسب فضای پُر و خالی در شهرسازی و اهمیت آن در تاب آوری کالبد شهر ، مؤلفه‌هایی همچون کیفیت ساخت ، کیفیت مصالح ساختمانی ، قدمت ساختمان ، تعداد طبقات و مساحت و تراکم ساختمان نیز در تاب‌آوری شهر حائز اهمیت هستند . از مهمترین عواملی که منجر به کاهش کیفیت ساخت و ساز و به تبع آن خسارات وارده بر ساختمان در مواقع بحران است می‌توان به عدم‌تدقیق در اجرای بندهای مقررات ملی ساختمان ، عدم استفاده از مصالح استاندارد و یا استفاده از مصالح فاقد استاندارد ، عدم استفاده از تکنولوژی‌های نوین، عدم توجه به بکار‌گیری نیروی کارگر ماهر و ... اشاره کرد .
در مورد ساختمان ، به عنوان عنصری که در بستر شهر حایز اهمیت است ، می‌توان گفت ، قانون‌گذار در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و در مباحث مختلف مقررات ملی ساختمان بارها بر ساخت ساختمان توسط سازنده ذیصلاح و بارها به کیفیت ساخت تأکید کرده است . اما متأسفانه عدم هماهنگی بین ارگان‌های مختلف در شهرها همچنان قابل رؤیت است .
بی‌شک کیفی‌سازی را می‌توان ابزاری برای توجه به تاب‌آوری ساختمان دانست . بنابراین در راستای توجه به کیفی‌سازی ، صدور شناسنامه فنّی و ملکی (به شرط طی تمام مراحل به صورت قانونی) می‌تواند راه حلی مناسب برای کنترل کیفیت ساختمان باشد .
همچنین از مسائل مهم در تاب‌آوری شهرها توجه به زیرساخت‌های شهری است که دارای اهمیت بسیار است . اما موضوع تاب‌آوری شهرها هنوز در ساختار نظام برنامه‌ریزی کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته است و متأسفانه بر اساس استانداردها شهرهای کشور و به ویژه کلانشهرها ، تاب‌آوری لازم در برابر بسیاری بحران ها از جمله آتش سوزی ، زلزله ، سیل و ... را ندارند . به طور کلی مواردی برای تاب‌آوری شهرها در مقابل خطرات به عنوان اصل باید مدنظر قرار گیرند . از جمله این موارد می‌توان سرمایه گذاری و حفظ زیرساخت های حیاتی برای کاهش خطرپذیری ، ارزیابی ایمنی اماکن دارای کاربری‌های مختلف به ویژه درمانی و آموزشی ، کاربرد و اجرای مقررات ساختمانی و اصول برنامه‌ریزی کاربری اراضی مطابق با خطرپذیری احتمالی ، شناسایی اراضی ایمن برای شهروندان کم درآمد و ارتقاء شهرک های غیرقانونی و غیر رسمی ، فرهنگ سازی برای توجه مردم به مسأله شهرهای تاب آور در موقع بحران ، شناسایی کانون های بالقوه بروز حوادث در شهرها را دانست. به نظر می رسد برای نجات زیرساخت های فعلی نیز توجه بیشتر به مباحث مقررات ملی ساختمان ضروری است .
طاهره نصر - عضو شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور