اجماع نظرات عموم مردم و متخصصان قبل از تصویب نهایی ویژگی بارز طرح تفصیلی بافت پیرامون حرم رضوی

به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی در نشست مطبوعاتی که با موضوع طرح جدید تفصیلی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی برگزار شد ، ویژگی بارز این طرح را اجماع نظرات عموم مردم و متخصصان قبل از تصویب نهایی طرح عنوان کرد .

قدرت اله ابک با بیان این مطلب گفت : این طرح از معدود طرح هایی بود که قبل از تصویب در معرض دید و قضاوت متخصصان و عموم مردم هم گذاشته شد  از جمله این ارائه های عمومی میتوان به  ارائه طرح و بحث و گفتگو در جلسه گفتمان توسعه شهر به دعوت رئیس شورا، اشاره نمود .

وی با اشاره به اینکه همچنین راهبردهای نحوه مواجهه با ساختارهای طرح باحضور نمایندگان شورا در جلسات با حضور دستگاه های نظارتی نیز مورد بحث و بررسی و تایید قرار گرفت ، افزود : جلسات تخصصی و فنی ترافیکی و شهرسازی متعددی نیز با حضور و تایید نمایندگان شورا و شهرداری برای بررسی آن تشکیل گردید و نهایتا نیز  با تدبیر استاندار و در راستای رسیدن به اجماع ، چندین جلسه با حضور کلیه ارکان مدیریت شهری اعم از نمایندگان شهرداری و شورای شهر ، برگزار و پس از طی تمام این مراحل ، طرح مذکور  در کمیسیون ماده پنج بیست و سوم بهمن ماه به تصویب رسید و برای طی مراحل نهایی به شورایعالی شهرسازی و معماری ارسال می شود .

ابک تصریح کرد: بنابراین شورای محترم شهر هم در قالب جلسه مفصلی که تحت عنوان گفتمان توسعه شهر در محل سالن شورا منعقد شد ، وارد بحث و بررسی کامل طرح شدند و هم در جلسات جمع بندی نهایی که با تدبیر استاندار در راستای حصول اجماع عمومی ، برگزار شده بود ، نیز حضور یافتند . با این توصیفات به نظر میرسد ایرادی که مطرح می نمایند محتوایی نباشد بلکه به لحاظ شکلی مصر به این بودند که طرح فوق ابتدا به شورا برود و بعد گزینه شورا به کمیسیون ماده پنج ارائه شود.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی با بیان اینکه مستحضرید که حرم مطهر حضرت رضا (ع) و بافت پیرامون آن مقیاسی فراتر از شهر مشهد داشته و مستلزم اعمال نگاهی ملی است که در همین راستا طرح فوق به عنوان طرح ویژه معرفی شده است ، افزود : طرح ویژه به لحاظ قانونی ، مراحل متفاوتی دارد . اولا می بایست ویژه بودن آن به تصویب شورایعالی شهرسازی و معماری برسد و سپس مراحل تصویب آن نیز در همان مرجع تعیین گردد . این طرح به دلایل ذکر شده قبلا به عنوان طرح ویژه مصوب شده است .

وی تاکید کرد :‌ همانگونه که ذکر گردید در جلسات متعددی از شورای شهر مشهد دعوت گردید و نظرات نمایندگان شورا مورد بحث و بررسی  قرار گرفت و در بسیاری موارد اعمال شد و امید است برای طرحی با چنین درجه ای از اهمیت تسریع و نگاه همه جانبه و وفاق جمعی مد نظر قرار گیرد.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی در ادامه به موضوع  توجه به اقتصاد خرد محلی در طرح جدید تفصیلی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی اشاره کرد و گفت : نگاه خاص استاندار خراسان رضوی و سایر ارکان دخیل در این طرح ، به مقوله طرح تفصیلی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی کاملا مشهود است .

وی افزود : در فرایند بررسی تحولات بافت پیرامون حرم مطهر رضوی و سیر تحول فضاهای شهری در این محدوده ، کاملا مشهود بود  مسیرهایی که برای تشرف به حرم مطهر مورد استفاده زائران حرم مطهر رضوی بوده اند ، در واقع عامل شکل گیری راسته بازارهایی شده است که منبع رونق اقتصادی و در نتیجه توسعه کالبدی و اجتماعی خود را از اتصال به حرم مطهر رضوی و برکت حضور زائران می گیرند . این راسته بازارها ساختار اجتماعی کالبدی  قوی داشته و توسط خود ساکنین در طول زمان شکل گرفته اند و به عبارتی از عناصر هویتی بافت تاریخی مشهد نیز محسوب می گردند .

ابک با اشاره به اینکه در هر دوره ای که در اثر طرح ها یا اقدامات کالبدی ، انسداد یا انقطاعی در مسیرهای تشرف به حرم مطهر ایجاد شد، عملا جریان اقتصادی اجتماعی بافت تحت تاثیر قرار گرفته و رونق اقتصادی و اجتماعی و در نتیجه کالبدی آن رو به افول رفته است . به عبارتی یکی از مهمترین دلایل فرسودگی بافت های تاریخی ، از رونق افتادن آنها و مهمترین عامل از رونق افتادن بافت پیرامون حرم ، ایجاد انقطاع های کالبدی در مسیرهای تشرف زائرین حرم مطهر است ، تصریح کرد : این خرده اقتصادهای محلی ، صرفا محل امرار معاش مالکین نیستند بلکه عامل رونق فضایی کالبدی نیز محسوب شده  و از عناصر مهم هویتی نیز می باشند .

وی افزود : آنچه در این طرح مهم شمرده میشود و اصل قرار گرفته ، تلاش برای رونق بخشی به ساختارهای  کالبدی موجود به جای تلاش برای حذف و تغییر آنهاست . چرا که در واقع نگرش حذف و نادیده انگاشتن این راسته بازارها و احداث خیابان های جدید با  مجتمع های درشت دانه و درون گرا و فاقد ارتباط با فضاهای شهری در بافت تاریخی ، برابر اصول مواجهه و مداخله در بافت های تاریخی اصلاح شده و در اتصال با ساختار سایر شبکه معابر در محدوه های پیرامونی مسیرهای تشرف احیا و بهسازی می شوند . به عبارتی نحوه نگاه به بافت تاریخی شهر مشهد متناسب با ویژگی های زیارتی آن و به اتکای حضور مردم و مالکین احیا می شود . به زبان دیگر قرار نیست رقابت بین اقدامات مدیریت شهری با مردم و مالکین صورت پذیرد بلکه طرح و مدیریت شهری به احیای این بافتها و ارتقا کالبدی و اجتماعی آن کمک خواهد کرد .

احیای ۲۷ مسیر تشرف به حرم به عنوان تارهای شکل دهنده ی ساختار بافت

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی به در دستور کار قرار گرفتن احیای ۲۷ مسیر تشرف به حرم مطهر رضوی به عنوان تارهای شکل دهنده به ساختار بافت پیرامون حرم اشاره کرد و گفت : همچنین موضوع توجه به سکونت ساکنان از دیگر مباحثی است که به عنوان ویژگی این طرح مطرح می گردد . چرا که به طور کلی حضور ساکنان دائم در بافت های شهری عامل ایجاد نظارت اجتماعی  و‌ در نتیجه امنیت فضایی ، خواهد شد ، مجاوران حاملان فرهنگی و در واقع جامعه میزبان زائران هستند . در این طرح سکونت مالکان کاملا به رسمیت شناخته می شود .

وی با بیان اینکه انعکاس این نگاه را در قالب اقدامات اجرایی میتوان مشاهده کرد ، افزود : متوقف شدن اجبار به تملک از مالکین و مجاورین ، تسهیل امکان نوسازی در قطعات موجود با کاهش حدنصاب مساحت ، رفع میزان زیادی از الزام های مربوط به تجمیع قطعات ، تامین خدمات مورد نیاز ساکنین به عنوان الزامات سکونت و افزایش سرانه کاربریهایی مانند فضاهای سبز از جمله اقدامات ناشی از این نگاه است . همچنین تفکیک مسیرهای سواره عبوری و زوار از مسیر دسترسی ساکنان صورت می پذیرد تا مزاحمت برای ساکنین  به حداقل برسد و همچنین درشت دانه هایی که بر روی قطعات پشتی خود سایه اندازی داشتند کنترل ارتفاعی می شوند .

ضمن اینکه از طریق معابر  پیوند دهنده مسیرهای تشرف ، انرژی اقتصادی و نوسازی در بافت های میانی تقویت میشود و این مسیرها در کنار مسیرهای تشرف که نقش تارهای بافت را دارند ، به عنوان پود عمل کرده و این تار و پود در واقع ساختار کالبدی طرح را تشکیل می دهند که در راستای ارتقای ساختارهای اقتصادی و اجتماعی عمل خواهد نمود . همچنین با حفظ و تثبیت و ارتقا کیفی کانون ها و قرارگاه های رفتاری و اجتماعی مانند مساجد و آثار و عناصر اصلی بافت های تاریخی ، تقویت ساختارهای هویتی اتفاق می افتد .