تدوین سیاست نوین شهری و شهر هوشمند در ایران مطابق با برنامه اسکان بشر

به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت : تدوین سیاست نوین شهری (NUP) و شهر هوشمند ، زیر نظر برنامه اسکان بشر ملل متحد در جمهوری اسلامی به عنوان یکی از سه کشور پیشتاز در سطح بین‌المللی در مرحله نهایی قرار دارد .

رستم قاسمی در ابتدای سخنان خود در اجلاس بلندپایه ارزیابی دستور کار نوین شهری که در شهر کاتوویتس لهستان برگزار شد ، با ابراز خرسندی از دعوت در این اجلاس و قدردانی از ریاست مجمع عمومی و مدیر اجرایی برنامه اسکان بشر ملل متحد در برگزاری این نشست ، ابراز امیدواری کرد که این رویداد بتواند زمینه دستیابی به اهداف عالی مندرج در دستور کار توسعه پایدار (SDG) و دستور کار نوین شهری (NUA) را فراهم کند . توسعه پایدار بیش از یک انتخاب، الزامی برای ما مردمان این کره خاکی در پاسداشت میراث گذشتگان و انتقال آن به نسل‌های بعدی است .

قاسمی بیان کرد : همانگونه که می‌دانیم ، امروزه گسترش شهرنشینی در سراسر گیتی ، افزون بر مزایا و دستاوردهایی که به همراه داشته ، چالش‌های بی‌شماری را نیز با خود همراه ساخته است ؛ بحران شهری ، حاشیه‌نشینی ، سکونتگاه‌های غیررسمی ، آلودگی آب و هوا ، خشکسالی ، ناامنی ، فرونشست زمین در مناطق شهری و روستایی ، مهاجرت فرومرزی و فرامرزی ، رشد ناهمگون شهرها و بی‌توجهی به ظرفیت‌های تمدنی و فرهنگی شهرها از آن دست چالش‌هایی هستند که همگان را فراتر از مرزهای جغرافیایی گرفتار خود ساخته و همه‌گیری ویروس کرونا ، نمونه اخیر از این دست مصیبتهاست که همه کشورها را فارغ از سطح توسعه‌یافتگی آنها تحت تأثیر قرار داده است .

وی افزود : این بیماری (کرونا) نشان داده که سکونتگاه‌های ما تا چه اندازه در برابر پدیده‌های نوظهور که روی ناخوش شهرنشینی مدرن است ، آسیب‌پذیر و در تأمین حقوق و نیازمندی‌های اولیه همچون بهداشت ، محیط زیست سالم ، مسکن در خور و همه شمول ناتوان است .

قاسمی با بیان اینکه چنین دردهای مشترک ، همیاری و همراهی همگان را می‌طلبد ، ابراز امیدواری کرد که این اجلاس بتواند به فهم و شناخت دنیا از این دردها منجر شود و اراده جمعی را در برابر آن نیز راسخ‌تر کند . بدون شک ، توجه به اصول و مقررات شهرسازی پایدار که همزمان هم بتواند نیاز روزافزون به مسکن و سرپناه در شهرهای رو به رشد را برآورده کند و هم توجه فزاینده‌ای به محیط زیست داشته باشد ، می‌تواند راهگشای ما در این راه پر فراز و نشیب باشد .

قاسمی شهرنشینی در ایران  را دارای قدمتی چندهزار ساله دانست و گفت : رمز پایداری آن توجه همزمان به اقلیم ، فرهنگ ، اقتصاد و معنویت است ، اما در دهه‌های اخیر ایران نیز همچون دیگر کشورها در روند صنعتی شدن و رشد بی‌رویه شهرنشینی از گزند آسیب‌های بیشمار آن در امان نمانده است . در دوران معاصر با پیروی از الگوهای شهرنشینی و شهرسازی غیربومی که متأثر از زندگی ماشینی بوده است ، توسعه شهری مبتنی بر اقداماتی صورت گرفته که عمدتا درون‌زا نبوده و منجر به افزایش قابل توجه نسبت شهرنشینی شده و افزایش جمعیت در دهه‌های گذشته این روند را شدت بیشتری بخشیده است .

وی افزود : در این دوران ، توزیع ناهمگون جمعیتی به همراه سرانه ناعادلانه درآمدها منجر به مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها ، رشد حاشیه‌نشینی ، به هم خوردن بافت و ترکیب شهری ، بیکاری و تشدید آسیب‌های اجتماعی در شهرها شده است اما همزمان برای رفع این چالش‌ها و برنامه‌ریزی برای گسترش طراحی شده شهری در کشور ، در سال ۱۹۷۲/۱۳۵۱ قانون تشکیل شورای عالی معماری و شهرسازی تصویب شد تا بتواند گام‌هایی را برای توجه به واقعیات بومی - فرهنگی شهرنشینی در ایران بردارد . ضرورت توجه به اقلیم ، فرهنگ ، اجتماع در توسعه شهری و برخورداری از مسکن درخور و همه شمول به ویژه برای اقشار کم درآمد در اسناد بالادستی جموری اسلامی ایران از اهمیت بالایی برخوردار است که از آن جمله می‌توان به قانون اساسی مصوب سال ۱۳۵۸/ ۱۹۸۰ در اولین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره داشت .

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد : بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیز تنها دو ماه بعد از انقلاب اسلامی تأسیس شد که هدف عمده آن تهیه طرح‌های مجتمع‌های زیستی و واحدهای مسکونی ارزان قیمت برای اقشار نیازمند و اجرای آن‌ها به طور مستقیم و یا با مشارکت مردم و همکاری دستگاه‌های ذیربط در روستاها و شهرها است .

قاسمی با اشاره به چالش‌های موجود برای رسیدن به اهداف ذکر شده ، گفت : هرچند کشور در اجرای این اهداف عالی با چالش‌های گوناگون داخلی و خارجی در دهه‌های اخیر همچون افزایش جمعیت ، جنگ تحمیلی ، تحریم‌های غیر عادلانه و نامشروع خارجی و مهاجرت غیرقانونی اتباع همسایگان جنگ‌زده روبرو بوده است ، با این وجود ، دولت جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر تاریخ و فرهنگ غنی شهرنشینی خود و همچنین در چارچوب تعهدات بین‌المللی خویش در اجرای توسعه پایدار و متوازن شهری در پی آن برآمده است تا الگوهای نوین برنامه‌ریزی و مدیریت شهری را با مشارکت فعال و بیش از پیش کلیه جوامع محلی، نهادهای مردمی و شهروندان پیاده سازد و در نتیجه زیست شهری را ارتقاء بخشد .

تدوین سیاست نوین شهری و شهر هوشمند

وزیر راه و شهرسازی اذعان کرد : در این راستا، مایلم به اطلاع برسانم که تدوین سیاست نوین شهری (NUP) و شهر هوشمند ، زیر نظر برنامه اسکان بشر ملل متحد در جمهوری اسلامی به عنوان یکی از سه کشور پیشتاز در سطح بین‌المللی در مرحله نهایی قرار دارد .

وی این برنامه را فرصتی دانست که تجربیات و آموخته‌های ایران و دیگر کشورها در چارچوبی روشمند شناسایی و در قالب پروژه‌های عملی به اجرا در آید . جمهوری اسلامی ایران ضمن استقبال از این تبادل دانش و تجربه ، امیدوار است با اجرای موفقیت‌آمیز سیاست نوین شهری، گامی بلند و استوار برای ساخت توسعه پایدار شهری برداشته و شهر را به زیستگاهی بهتر برای همگان تبدیل کند .

وزیر راه و شهرسازی در ادامه سخنان خود به طرح نهضت ملی مسکن اشاره کرد و گفت : مفتخرم که عنوان کنم دولت جمهوری اسلامی ایران با راه‌اندازی «نهضت ملی مسکن» درصدد است تا با رعایت مقررات و قوانین شهرسازی پایدار و هوشمند ، مسکنی درخور و همه شمول برای اقشار کم درآمد فراهم سازد . بدون تردید ، در چارچوب این نهضت بیش از ساخت مسکن و سرپناه ، ایجاد زیستگاهی مردم محور و جامعه‌ای ارزش‌مدار اهمیت خواهد داشت که در آن شهرهای هوشمند و انعطاف‌پذیر معنا پیدا می‌کند.

عضو کابینه دولت خاطر نشان کرد : جمهوری اسلامی ایران ، در جهت اجرای بیانیه نشست هبیتات ۲ (استانبول/۱۹۹۶) و به منظور بهره‌مندی از دانش ، تجربیات و آموخته‌های بین‌المللی و همچنین انتقال تجربیات خود به دیگر کشورها ، در دهه نخست قرن کنونی موافقت‌نامه «تأسیس دفتر برنامه اسکان بشر ملل متحد برای کاهش بلایا» را به امضاء رساند که به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز رسید . اکنون با پایان یافتن دوره این موافقتنامه و ضمن ابراز خرسندی از همکاری‌های گذشته به رغم برخی ملاحظات ، اعلام آمادگی می‌کنیم تا با لحاظ اولویت‌های توسعه‌ای ج.ا. ایران در حوزه شهرنشینی پایدار ، بتوانیم شاهد فصل جدیدی از همکاری‌های مشترک میان دولت جمهوری اسلامی ایران و برنامه اسکان بشر ملل متحد باشیم .

وی در پایان سخنان خود ابراز امیدواری کرد که این نشست بتواند همکاری و همفکری میان تمام ذی‌نفعان توسعه پایدار شهری را به همراه آورد و شاهد تحقق آرمان تأمین سرپناه مناسب برای همه ابنای بشر در فضایی آکنده از صلح ، دوستی و همزیستی باشیم .