به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، اصلاح امور شهری و ملی تنها با عملیات عمرانی و اقدامات فیزیکی حل نمیشود ؛ این نکته کلیدی سخنان عباس آخوندی در افتتاحیه دوره شهرداد بود که تأکید کرد «امر اجتماعی» نیازمند درکی فراتر از مهندسی و مکانیزمهای فنی است .
او گفت : مشکلات شهری مثل بحران آب را نمیتوان با انتقال آب از دریاهای دوردست صرفاً به شیوه مهندسی حل کرد ، بلکه باید به نظامهای اجتماعی ، فرهنگی و مشارکتهای مردم توجه جدی داشت . این دیدگاه بر ضرورت بازاندیشی در ساختارهای حکمرانی و جامعهمحور کردن اصلاحات با تکیه بر خانواده ، محله و نهادهای مدنی تأکید دارد .
اصلاح اجتماعی فراتر از مهندسی
آخوندی معتقد است جامعه انسانها پیچ و مهره یک دستگاه مکانیکی نیست که بتوان با مکانیزمها و عملیات عمرانی به صورت صرف آن را اصلاح کرد .
به گفته او ، حجم و طول خط انتقال آب نه تنها نمیتواند بحران آب تهران و سایر کلاتشهرها را حل کند که تشدید هم میکند . در نهایت باید بپذیریم که مناطق ظرفیتهای اقلیمی محدودی دارند و با انتقال آب لزوما بینهایت نمیشوند . سبک زندگی در مناطق مختلف ایران با ظرفیتهای اقلیمی سازگار بوده است . مشکل ما در ایران معاصر اینبوده و هست که فکر میکنیم با قدرت موتور و امکان انتقال آب میتوانیم بر محدودیتهای اقلیمی فائق آییم . از این رو الگوهای توزیع جمعیت و سبکزندگیما سازگاری خودشان را با الگوهای تمدنی ایران از دست دادهاند. و این خطای بزرگ نسل ما بودهاست . این دیدگاه بر لزوم بازشناسی امر اجتماعی به عنوان ظرفی غیرقابل تبدیل به سازوکارهای صرفاً فنی تأکید دارد .
دولت رفاه و حکمرانی محلی
نمونهای از این نگاه ، تجربه دولت رفاه انگلستان است که نشان میدهد رفاه و خدمات اجتماعی موفق ، نه تنها به قوانین و بودجه وابسته است بلکه باید بر پایه نهاد محله ، مشارکت شهری و اعتماد اجتماعی شکل گیرد . به این ترتیب سازمانهایی مانند تأمین اجتماعی نباید صرفاً ماشینهای اداری باشند بلکه باید نقش خود را در تعامل با ساختار محله و پذیرش رسمی نهاد محله تحقق بخشند .
ضرورت تغییر فرهنگ و حکمرانی
عباس آخوندی هشدار میدهد که اصلاحات نباید معطل پروژههای عمرانی بماند بلکه باید در فضای فرهنگی و ساختارهای حکومتی به دنبال تغییر بود . تقویت نهادهای محلی ، ارتقای فرهنگ شهروندی و توجه به جامعه مدنی از اصول اساسی این رویکرد است که بدون آنها ، پروژههای فنی و عمرانی هرگز نمیتوانند به نتایج پایدار و انسانی برسند .
