به گزارش پرتال حمل و نقل ، بتول آهنی ، وکیل پایه یک دادگستری و عضو کانون وکلای مرکز ، کارشناس برجسته حقوق شهروندی در دوره شهرداد در دانشگاه تهران ، بر تفاوتهای بنیادین میان حقوق شهروندی و حقوق بشر تأکید کرد .
وی حقوق شهروندی را مجموعهای از حقوق ، اختیارات و امتیازات دانست که افراد به واسطه تابعیت با یک کشور از آن برخوردار میشوند ، در حالی که حقوق بشر به همه انسانها – صرفنظر از ملیت – تعلق دارد .
آهنی با اشاره به مهاجران افغان در ایران ، مثال زد : ما میتوانیم حساب بانکی باز کنیم ، اما مهاجران حقوق شهروندی کامل ندارند و تنها از حقوق بشر محدود بهرهمندند .
حقوق شهروندی در ایران ؛ از قانون اساسی تا چالشهای اجرایی
آهنی ستون اصلی حقوق شهروندی در ایران را فصل سوم قانون اساسی برشمرد و منشور حقوق شهروندی (دستورالعمل ریاست جمهوری) را به عنوان سندی اجرایی توصیف کرد که اصول پراکنده قانون اساسی را جمعآوری کرده ، اما فاقد ضمانت قانونی برای استناد قضایی است .
وی منابع دیگر را قوانین عادی (مانند قانون کار ، قانون مجازات اسلامی و قوانین آیین دادرسی) و تعهدات بینالمللی (کنوانسیونهای حقوق بشر و حقوق کودک) دانست .
وی چالشهای اصلی را عدم ضمانت اجرایی ، ابهام مفاهیم ، ضعف آموزش و مقاومت فرهنگی برشمرد : «قانون اساسی مسکن و کار را تضمین میکند ، اما منابع اقتصادی ممکن است مانع اجرا شود .
حق به شهر ؛ شهروندی فراتر از دولت ، در روابط مردم
آهنی مفهوم “حق به شهر” را گسترش داد و تأکید کرد : حقوق شهروندی نه تنها رابطه عمودی دولت-مردم ، بلکه روابط افقی مردم-مردم را نیز شامل میشود . مثالهای نقض را توقف بیجا در پارکینگها ، آلودگی صوتی ، تبعیض قومی در ازدواج و استخدام ، خشونت خانگی و نگاه منفی به معلولان برشمرد .
موانع و راهکارها در شهرهای ایرانی
در حوزه شهری ، آهنی به حق دسترسی به فضای مجازی (ماده ۳۳ منشور) ، محیط زیست سالم ، خدمات درمانی برابر و آموزش رایگان اشاره کرد .
وی نقد کرد : دبستانهای دولتی محدودند و کیفیت پایین دارند ؛ سد معبر کافهها حقوق عابران را نقض میکند . برای ارتقا ، بر تقویت ضمانت اجرا ، آموزش کارکنان دولت و استفاده از فضای مجازی برای آگاهیبخشی تأکید ورزید . قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات وجود دارد ، اما فرهنگ عدم شفافیت مانع است .
