به گزارش پرتال بازآفرینی شهری ، زلزلهای به بزرگی ۳.۴ ریشتر بامداد ۳۱ مرداد شمالشرق تهران را لرزاند . این زمینلرزه خسارتی به همراه نداشت اما بار دیگر بحث کارآمدی سامانههای هشدار سریع و تابآوری پایتخت در برابر زلزله را زنده کرد .
موانع اصلی هشدار سریع زلزله
کارشناسان حوزه لرزهشناسی معتقدند که دو عامل «فقدان آموزش عمومی» و «نگرانی از حملات سایبری» مانع اصلی راهاندازی سامانه پیامک هشدار زلزله در کشور است . بر همین اساس ، تمرکز فعلی روی تکمیل شبکه ملی شتابنگاری و ایجاد سامانه «پاسخ سریع» قرار گرفته است ؛ سامانهای که به مدیریت بحران امکان میدهد در نخستین دقایق پس از زلزله ، مناطق آسیبدیده را شناسایی و امدادرسانی را تسریع کند .
وضعیت شتابنگاری در ایران
به گفته محمد پورمحمد شاهوار ، رئیس شبکه ملی شتابنگاری ، تاکنون ۱۶۰۰ دستگاه شتابنگار در نقاط مختلف کشور نصب شده و ایران از نظر تعداد دستگاهها رتبه چهارم دنیا را دارد . با این حال ، نیاز واقعی کشور دستکم ۳ هزار دستگاه است . او تاکید کرد که اولویت مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی ، تکمیل سامانه پاسخ سریع بوده و سامانه هشدار سریع در مرحله بعدی قرار دارد .
هشدار چند ثانیهای یا قطع اتوماتیک انرژی؟
علی بیتاللهی ، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه، تاکید کرد که اتصال سامانه هشدار سریع به شبکههای گاز و برق و قطع خودکار آنها اهمیت بیشتری از ارسال پیامک هشدار دارد . به گفته او ، هشدار چند ثانیهای در نزدیکی کانون زلزله عملاً کاربردی ندارد و در فاصله دور نیز شدت لرزش به حدی نیست که چنین هشداری نقشی تعیینکننده ایفا کند .
تجربه ژاپن و چالش تهران
پورمحمد شاهوار با اشاره به تجربه ژاپن در زلزله ژانویه ۲۰۲۴ گفت : مردم آن کشور با دریافت پیام هشدار سریع ، به سرعت در مکانهای امن پناه گرفتند . اما در ایران ، نبود آموزش کافی میتواند این سامانه را به تهدیدی تازه تبدیل کند . شهرداری تهران با نصب حدود ۵۰ ایستگاه زلزلهنگار در اطراف پایتخت، پروژه هشدار سریع را دنبال کرده اما هنوز به مرحله عملیاتی نرسیده است .
ضرورت تکمیل شبکه شتابنگاری
کارشناسان تاکید دارند که تجربه زلزله سرپل ذهاب نشان داد بدون سامانه پاسخ سریع ، امدادرسانی بهموقع امکانپذیر نیست . به همین دلیل ، تکمیل شبکه شتابنگاری و اتصال آن به زیرساختهای حیاتی ، اولویتی فوری برای کشور به شمار میرود .
